ata-anilarning balilarni heywe qilip urushi choqum koyunush we mihribanliq uchun bolushi ,hergiz balilarni qorqutup yurek aldi qilmasliq lazim.dawamliq urup-tillap ,tenqit ichide chong bolghan balilarda ,eksiche yaxshi adettin nachar adetliri bekrek bash koturup chiqidu.bezi ata-anilar hedise balini urup -dumbalap ,mesilini urmay ,tillimay chirayliq bir terep qilishni bilmeydu.
towende ata-anilar qandaq qilghanda balilarni urup-tillimay ilmi terbiye qilghili bolidu toghiroisida bir nechche tedbilrlarni sunimiz.
awal, ata-anilar balini urushtiki asasliq sewepni aydinglashturush lazim.mesilining hemme mesuliyitini balighila ittirip qoymastin ,ozining tigishlik tereplirinimu dadilliq bilen ustige ilishi lazim.emmilyetimu gep anglimighan balilardiki barliq sewenlikmu ,shu ata-anining mesuliyetsizligidindur.ata-anilar ozlirini estaidil teptish qilip xatalighini tonushni xalimay ,eksiche hedep balini uridu.
adette ata-anilarning balini urushtiki sewepler:
1-koniche balini urup terbiylesh qarshi kuchluk.bundaq burunqilarning bala terbiylesh usulida balilarning teng-barawerlik hoquqi depsende qilinghan ,balilarni hormetlesh tonushi yoq bolup,balilarda ozini kemsitish xaraktirinni kucheytiwitidu.
2-ata-anilarning ozining keypiyatini tengshesh yaxshi emes.ata-anilarning ditsizlighi,piship-yitilmigenligi balilar uchun chong yuk bolup , ata-anilar turmush,xizmet ,ugunushtiki ozining yitersizlikidin zarlinip,baligha tiximu sawaq birimen dep bisim qilidu.balining bu jehettiki maslishishi yaxshi bolmisila urup-tillayduy.
3-ata-anilarda balilargha,zaman'gha layiq bala terbiylesh sewiyesi yoq. nurghun ata-anilarning ilmi bala terbiylesh ingi towen bolghanliqtin,bala terbiylesh usulliri heqqide estaidil oylunup ugenmigenliktin,bir mesile bolsila kona pedide balini urup-tillaydu.
4-balilarni derhalla urup -tillash arqiliq mexsidige tiz yetmekchi.bezi ata-anilar horunliq qilip ,mesilini bir terep qilishining bashqiche usulliri toghrisida aldirmay izdinip biqishni xalimaydu,mesile korulgen hamanla balilarni urup-tillash eng danaliq dep qaraydu-de bir ish chiqsila awal balilarni urup-tillaydu.
emmilyettimu ata-ana tughma bala terbiyleshni uqup ketmeydu.layaqetlik balilarning konglidikidek ,dana ata-ana bolush uchun ,dawamliq bu heqte izdinip yingi-yingi bala terbiylesh usullirini ugunushke toghra kilidu. kichigidin ozimu yaxshi terbiye kormigen ata-anilar, balini qandaq terbiyleshni tiximu bilmeydu.undaqta towendiki urup-tillimay bala terbiylesh usulidin paydilining.
1-balini koprek chushining.turmush halakchiligide aldirashtin bashqa,choqum bala uchun waqit chiqirip pat-pat balingiz bilen ,oqutquchisi bilen,dosliri bilen estaidil pikir almashturup turush lazim.bir chushinish artuq bolsa ,bir uqushmasliq azraq bolidu.
2-tejirbe -sawaqni obdan yekunlesh lazim.jemiyetning ozgirishi bilen ,balilar osup-yitiliwatqan mohittimu qong ozgurushler bar.ata-anilar aktipliq bilan zamangha layiq bala terbiylesh toghrisidiki tejirbe sawaqlarni ,yingi terbiylesh usullirini ugunishi lazim.
3-sewrichanliq bilen balilarning gipini anglash lazim.achchighi yaman ,nerwisi ittik ata-anilar hedep gep anglimighan balisini waqirap ,tillap, urupla kitidu.mundaq chaghda eng yaxshisi achchighi yaman ata-ana ozini tutiwilip,achchighi bisilghanda balidin chirayliqche nime bolghanlighini sorap,chushunup,muwapiq amal-charilar bilen bir terep qilish lazim.
4-ata-aniliq kibirini tashlash lazim.bezi ata-anilar balilargha heywe korsitishni yaxshi koridu-de, balilarni ozidin qachurup bara-bara chushenmeslik,ziddiyet peyda bolup qalidu.eng yaxshisi balilarni chin dilidin hormetlep,buyruqwazliq qilmay,balilarni ozi bilen teng korush,balilargha tallash hoquqi birish lazim.
5-balilargha yolluq sozlesh lazim.ata-anilar balilargha yolsuzliq qilmastin,yolluq pikir-telepte bolushi,amal bar tenbih-sawatlar balilarning qobullishidin otishi lazim.
6-bezi chaghda balilarghmu yol qoyush lazim.yaxshi gepni qobul qilmighan balilargha,bixeterlikni asas qilghan shert astida yol qoyup ,ularning achchiq -chuchukni titip biqishigha purset birish lazim.shundila chonglar terbiyisining toghra-xatalighigha hokum qilalaydu.
7-balilargha te'elluq boshluq birish lazim.ata-anilar hergiz balilarni ozining iradisi boyunche yashashqa meJburlimasliq,balilarni ozlirining toghra bolghan yashash aditi boyunche mighishqa yol qoyush hem ilham birish lazim.
8-achiqlinip turup balilargha tenbih qilmasliq lazim.ghezep astida her qandaq kongulsizlik bolushi mumkin,shunga achchighi bisilghandin kiyin baligha telim-terbiye birish lazim.
9-balilardin bek chong ummutmu kutmeslik lazim.bazi ata-anbilarning balilardin kutidighan ummuti heqiqetenmu bek chong bolup ,balilar qobul qilalmayla qalmastin eksiche ,balilarning normal osup- yitilishida yaxshi bolmighan tesirimu kop bolidu .
10-balilargha semimi bolush lazim.balilarni noqup,heywe qilip,waqirap,tene qilip eyiplimestin,xatalighigha awal iqra qildurup ,mesilini hel qilish charisini bala ozige oylandurup ,mesilini sohbet ,chushunush ,yaxshi pozutsiye arqiliq bir terep qilish lazim .
